دلال قانونی و حرفه‌ای: کلید موفقیت در معاملات تجاری
مقدمه:
دلالی به عنوان یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های تجاری و اقتصادی، در نظام حقوقی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این فعالیت که در قانون تجارت به‌طور دقیق تعریف و تنظیم شده است، شامل واسطه‌گری در معاملات و تسهیل انجام قراردادها می‌شود. در این مقاله، به بررسی جامع شرایط و وظایف دلالان، و جایگاه آن ها در حقوق تجارت ایران می‌پردازیم.
تعریف دلال
دلال کسی است که در مقابل دریافت اجرت، واسطه انجام معاملاتی می‌شود یا برای کسی که می‌خواهد طرف معامله پیدا کند، طرف معامله پیدا می‌کند دلال می‌تواند در رشته‌های مختلف دلالی نموده و شخصاً نیز تجارت کند. طبق ماده 335 قانون تجارت، “دلال کسی است که در مقابل اجرت واسطه انجام معاملاتی شده یا برای کسی که می‌خواهد طرف معامله پیدا کند، طرف پیدا می‌کند.” قرارداد ایشان تابع مقررات راجع به وکالت است، به این معنا که مانند وکیل موظف به رعایت امانت و دقت در انجام وظایف خود است.
شرایط دلال
برای اینکه شخصی بتواند به عنوان دلال فعالیت کند، باید شرایط و ضوابط خاصی را رعایت نماید. این شرایط شامل موارد زیر است:
اهلیت قانونی
باید دارای اهلیت قانونی باشد، به این معنا که بالغ، عاقل و رشید باشد و از نظر حقوقی توانایی انجام معاملات را داشته باشد. دلال نباید سفیه یا مجنون باشد.
پروانه
دلال باید دارای پروانه دلالی باشد که توسط مراجع قانونی مربوطه صادر می‌شود. این پروانه مجوز فعالیت به صورت قانونی است.
صداقت و امانت‌داری
دلال باید در انجام وظایف خود صادق و امانت‌دار باشد و اطلاعات کامل و صحیحی را به طرفین معامله ارائه دهد. ماده 337 قانون تجارت مقرر می‌دارد که او باید در نهایت صحت و از روی صداقت طرفین معامله را از جزئیات راجعه به معامله مطلع سازد ولو اینکه دلالی را فقط برای یکی از طرفین بکند. در مقابل هر یک از طرفین مسئول تقلب و تقصیرات خود می‌باشد.
پس وی باید در نهایت صحت و از روی صداقت طرفین معامله را از جزئیات معامله مطلع سازد.
وظایف دلال
دلال دارای وظایف متعددی است که باید در انجام آنها دقت کافی را به خرج دهد. برخی از این وظایف عبارتند از:
اطلاع‌رسانی
موظف است اطلاعات کاملی از جزئیات معامله را به طرفین ارائه دهد و آنها را از هر گونه تغییرات یا شرایط ویژه مطلع کند.
حفظ اسناد و اموال
باید از اسناد و اموال مربوط به معامله که به او سپرده می‌شود، با دقت و امانت‌داری کامل مراقبت کند.
عدم دخالت در نفع شخصی
نباید در معاملاتی که خود یا بستگانش ذینفع هستند، بدون اطلاع به طرف دیگر معامله، دخالت کند. این موضوع به منظور جلوگیری از تضاد منافع و حفظ اعتماد طرفین معامله است و همچنین اگر برخلاف وظیفه خود نسبت به کسی که به او ماموریت داده به نفع طرف دیگر معامله اقدام نماید و یا برخلاف عرف تجارتی محل از طرف مزبور وجهی دریافت و یا وعده وجهی را قبول کند مستحق اجرت و مخارجی که کرده نخواهد بود به علاوه محکوم به مجازات مقرر برای خیانت در امانت خواهد شد.
رعایت تعرفه‌های قانونی
موظف است مطابق تعرفه‌های مقرر در آیین‌نامه حق‌الزحمه دلالان، اجرت خود را دریافت کند و نباید بیش از میزان تعیین شده، مطالبه نماید و نیز اگر شرط شده باشد مخارجی که وی می‌کند به او داده شود دلال مستحق اخذ مخارج خواهد بود ولو آنکه معامله سر نگیرد. همین ترتیب در موردی نیز جاری است که عرف تجارتی محل به پرداخت مخارجی که دلال کرده حکم کند.
بروکر و نقش حقوقی آنها در بازارهای مالی ایران: چالش‌ها و الزامات قانونی
جایگاه دلالان در حقوق تجارت ایران
دلالی به عنوان یکی از فعالیت‌های تجاری در قانون تجارت ایران تعریف و تنظیم شده است. این فعالیت، با توجه به نقش واسطه‌گری و تسهیل در معاملات، اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد و تجارت دارد. قانون تجارت ایران در مواد 335 تا 356 به طور جامع به مبحث دلالی پرداخته و مقررات خاصی را برای آن تعیین کرده است.
آیین‌نامه حق‌الزحمه دلالان
بر اساس مواد 11 و 12 قانون دلالان، هر صنفی که دلال در آن مشغول به فعالیت است، آیین‌نامه حق‌الزحمه مخصوص به خود را دارد. این آیین‌نامه‌ها تعیین‌کننده میزان اجرت و شرایط پرداخت آن هستند و او موظف به رعایت این مقررات است. تجاوز از تعرفه‌های مقرر در آیین‌نامه‌ها، مجاز نبوده و در صورت اعلام گزارش و پیگیری، منجر به جریمه خواهد شد.
نتیجه‌گیری
دلالی به عنوان یکی از فعالیت‌های تجاری، دارای شرایط و ضوابط خاصی است که در قانون تجارت ایران به طور جامع تعریف و تنظیم شده است. آن ها باید با رعایت اصول صداقت، امانت‌داری و شفافیت، نقش خود را در تسهیل معاملات و ایجاد اعتماد میان طرفین به‌درستی ایفا کنند. همچنین، رعایت تعرفه‌های قانونی و داشتن پروانه دلالی از جمله الزامات فعالیت دلالان است که تضمین‌کننده صحت و سلامت روند معاملات تجاری می‌باشد.
برای دریافت مشاوره و اطلاعات دقیق با کارشناسان گروه حقوقی دادوند در ارتباط باشید.
سوالات متداول
این سوالات و پاسخ‌ها می‌توانند به مردم کمک کنند تا درک بهتری از دلالان و نقش آن در معاملات تجاری پیدا کنند و با اطمینان بیشتری در معاملات خود از خدمات واسطه گران استفاده کنند.
پاسخ: به فعالیتی گفته می‌شود که در آن فردی، به عنوان واسطه، در مقابل دریافت اجرت، به انجام معاملات برای دیگران کمک می‌کند یا طرف معامله پیدا می‌کند. وی وظیفه دارد طرفین معامله را از جزئیات معامله مطلع سازد و از صحت و درستی اسناد و اموال مراقبت کند.
پاسخ: هر دو وظیفه دارند به نمایندگی از موکل خود عمل کنند، اما تفاوت اصلی این است که وکیل معمولاً برای مسائل حقوقی و قضایی اخذ می‌شود، در حالی که دلال بیشتر در معاملات تجاری و اقتصادی فعالیت می‌کند. قرارداد آنها نیز تابع قانون تجارت است.
پاسخ: بله، وی باید دارای پروانه دلالی باشد که توسط مراجع قانونی مربوطه صادر می‌شود. این مجوز تضمین می‌کند که وی از شرایط و ضوابط قانونی پیروی می‌کند و صلاحیت لازم برای انجام وظایف خود را دارد.
پاسخ: وظایف اصلی او شامل اطلاع‌رسانی به طرفین معامله درباره جزئیات معامله، حفظ اسناد و اموال مربوط به معامله، رعایت تعرفه‌های قانونی اجرت و امانت‌داری و صداقت در انجام وظایف است.
پاسخ: دلال نباید در معاملاتی که خود یا بستگانش ذینفع هستند، بدون اطلاع به طرف دیگر معامله، دخالت کند. این امر به منظور جلوگیری از تضاد منافع و حفظ اعتماد طرفین معامله است.
پاسخ: اگر وظایف خود را به درستی انجام ندهد، می‌تواند مسئول تقلب و تقصیرات خود باشد و طرفین معامله می‌توانند از او مطالبه خسارت کنند. همچنین، در صورت گزارش تخلفات، ممکن است مجوز او لغو شود یا جریمه شود.
پاسخ: می‌تواند در هر حوزه‌ای که خلاف شرع و قانون نباشد، فعالیت کند. این شامل معاملات ملکی، خرید و فروش کالا، معاملات بورسی و سایر فعالیت‌های تجاری است.
پاسخ: تعرفه‌های دلال بر اساس آیین‌نامه حق‌الزحمه دلالان تعیین می‌شود که توسط هر صنف مربوطه تنظیم می‌شود. وی موظف است مطابق با این تعرفه‌ها عمل کند و نباید از میزان‌های مقرر تجاوز کند.
پاسخ: بله، وی موظف است طرفین معامله را از تمامی جزئیات معامله مطلع کند. این شامل اطلاعات مربوط به قیمت، شرایط معامله، وضعیت اسناد و هر گونه موارد مهم دیگر است.
پاسخ: برای اطمینان از صحت و سلامت معاملات دلال، می‌توان از مجوز دلالی او، سابقه کاری و شهرت او استفاده کرد. همچنین، طرفین معامله می‌توانند شرایط و جزئیات معامله را به طور دقیق بررسی و تایید کنند.
