نحوه رسیدگی تصادفات
تصادفات رانندگی یکی از معضلات پرتکرار در کشور ایران محسوب می‌شود که عوامل مختلفی در افزایش این حوادث نقش دارند. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به کیفیت پایین خودروهای تولیدی، وضعیت نامناسب جاده‌ها و عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی اشاره کرد. مطابق مقررات جاری، در صورت وقوع تصادف، راننده مقصر مکلف به جبران خسارات وارده است. با این حال، در برخی موارد ممکن است فرد مقصر از پرداخت خسارت خودداری کند که در این صورت، زیان‌دیده می‌تواند با طرح شکایت قانونی، حقوق خود را استیفا نماید. برای همین در ادامه به نحوه رسیدگی تصادفاتمیپردازیم.
تصادفات رانندگی می‌توانند خسارات جانی، مالی و حتی منجر به فوت به دنبال داشته باشند. در مواجهه با چنین حوادثی، زیان‌دیده‌ها معمولاً نیاز به پیگیری و دریافت خسارت دارند. این فرایند می‌تواند پیچیدگی‌هایی داشته باشد، به ویژه در صورتی که راننده مقصر از پرداخت خسارت امتناع کند یا تصادف بدون کروکی باشد. در این مقاله، به بررسی انواع خسارات ناشی از تصادفات ، نحوه رسیدگی تصادفات و چگونگی پیگیری آن‌ها خواهیم پرداخت و برخی پرسش‌های متداول درباره این موضوع را پاسخ خواهیم داد.
انواع خسارت ناشی از تصادف و روش‌های دریافت آن:
در صورتی که تصادفی رخ دهد، ممکن است انواع مختلفی از خسارات به وقوع بپیوندد که هریک نیازمند روند قانونی متفاوتی برای دریافت جبران خسارت هستند. در اینجا به انواع خسارت‌های ناشی از تصادف و نحوه پیگیری آن‌ها پرداخته شده است:
1. خسارت مالی:
این نوع خسارت زمانی رخ می‌دهد که اموال شخصی یا عمومی دچار آسیب شوند. برای مثال، خسارت به اتومبیل، دیوار منزل، مغازه یا حتی حیوانات و احشام زیان‌دیده، جزو خسارات مالی محسوب می‌شوند. در این موارد، فرد زیان‌دیده می‌تواند با ارائه مدارک و کروکی به شرکت بیمه مربوطه مراجعه کرده و خسارت خود را دریافت کند.
2. خسارت جانی
خسارت جانی به آسیب‌های جسمی وارد شده به افراد، اعم از عابران پیاده یا سرنشینان خودروهای غیرمقصر اطلاق می‌شود. این نوع خسارت می‌تواند شامل جراحت‌ها، نقص عضو و دیگر آسیب‌های جسمی باشد که معمولاً نیاز به بررسی و تایید پزشکی قانونی دارند.
در حوادثی که منجر به فوت فرد زیان‌دیده می‌شود، خسارت به‌طور معمول به‌عنوان دیه پرداخت می‌شود. این نوع حادثه بسیار تلخ است و علاوه‌بر پرداخت دیه، ممکن است پیگیری‌های قضائی نیز برای تعیین مقصر صورت گیرد
دریافت خسارت تصادف از مقصر
اگر قصد دریافت خسارت تصادف از مقصر را دارید، ابتدا باید به بیمه‌نامه مقصر یا شرکت بیمه مراجعه کرده و همراه با ارائه کروکی تصادف، درخواست پرداخت خسارت را ثبت کنید. علاوه بر این، در صورتی که قصد پیگیری قضائی داشته باشید، می‌توانید دادخواست خود را به دادگاه ارائه کرده یا شکواییه‌ای را به دفاتر خدمات قضائی ارسال کنید. نحوه دریافت خسارت بستگی به این دارد که مقصر قصد دارد از محل بیمه خود خسارت را پرداخت کند یا خود شخصاً هزینه را پرداخت نماید. توضیحات بیشتری در بخش‌های قبلی در خصوص این موارد ارائه شده است.
مراحل طرح شکایت از راننده مقصر
شکایت از راننده مقصر در تصادفات رانندگی مستلزم رعایت مراحل و تشریفات قانونی خاصی است. در این راستا، زیان‌دیده باید ابتدا گزارش حادثه را از طریق مأموران پلیس راهور دریافت کرده و در صورت نیاز به طرح دعوی، مستندات لازم را تهیه نماید. در ادامه، مراحل شکایت به شرح زیر خواهد بود:
ثبت گزارش تصادف: پس از وقوع حادثه، لازم است بلافاصله با پلیس راهور تماس گرفته و گزارش رسمی تصادف را دریافت نمایید.
ارجاع به دادگاه صالح صلح : در صورتی که راننده مقصر از پرداخت خسارت خودداری کند، زیان‌دیده می‌تواند با ارائه مدارک خود به دادگاه ، اقدام به ثبت شکایت نماید.
تعیین میزان خسارت توسط کارشناسان رسمی: تامین خواسته جهت تعیین میزان دقیق خسارت، کارشناسان رسمی را مأمور بررسی و ارزیابی ضرر و زیان وارده می‌کند.
صدور رأی و اجرای آن: پس از صدور رأی قضایی، در صورت محکومیت راننده مقصر، وی ملزم به جبران خسارات خواهد بود و در صورت عدم پرداخت، می‌توان از طریق اجرای احکام نسبت به وصول آن اقدام کرد.
نحوه تنظیم و ارائه شکواییه
شکواییه باید به صورت رسمی و مستند تهیه شده و شامل اطلاعاتی از قبیل مشخصات شاکی، مشخصات راننده مقصر، شرح کامل حادثه، خسارات وارده و درخواست‌های قانونی باشد. بهتر است متن شکواییه به صورت دقیق و با استناد به قوانین مربوط تنظیم گردد تا از بروز مشکلات احتمالی در روند رسیدگی جلوگیری شود.
هزینه‌های طرح شکایت در تصادفات رانندگی
هزینه‌های دادرسی در دعاوی مرتبط با تصادفات رانندگی بسته به میزان خسارات مطالبه شده متفاوت خواهد بود. معمولاً در دعاوی مالی، هزینه دادرسی بر اساس میزان خواسته تعیین می‌شود و در مواردی که خسارت از طریق بیمه پرداخت نشده باشد، پرداخت هزینه‌های کارشناسی و سایر هزینه‌های جانبی نیز بر عهده شاکی خواهد بود.
نحوه اخذ خسارت از راننده مقصر
چنانچه راننده مقصر دارای بیمه شخص ثالث باشد، زیان‌دیده می‌تواند خسارات خود را از شرکت بیمه مطالبه نماید. در غیر این صورت، با استناد به رأی دادگاه، خسارات از محل اموال راننده مقصر قابل وصول خواهد بود. در مواردی که مقصر از پرداخت خسارت خودداری کند، امکان اجرای حکم از طریق توقیف اموال یا اعمال محدودیت‌های قانونی علیه وی وجود دارد.
با رعایت مراحل قانونی فوق، افراد زیان‌دیده می‌توانند از حقوق خود دفاع کرده و خسارات ناشی از تصادفات رانندگی را از طریق مراجع قانونی مطالبه نمایند.
یکی از پرسش‌های متداول در میان افراد زیان‌دیده این است که چه مدت زمانی برای طرح شکایت پس از وقوع تصادف وجود دارد. مطابق مقررات جاری، در تصادفاتی که منجر به خسارت مالی شده‌اند، مهلت اعلام خسارت به شرکت بیمه حداکثر پنج روز از زمان وقوع حادثه است. اما در مواردی که حادثه منجر به صدمات جانی شده باشد، زیان‌دیدگان می‌توانند بدون محدودیت زمانی به مراجع قانونی مراجعه کرده و نسبت به پیگیری حقوقی اقدام نمایند.
مراجع صالح برای طرح شکایت در تصادفات رانندگی
طبق ماده 12 قانون شورای حل اختلاف تمامی تصادفات غیرعمدی که منجر به خسارت مالی یا جانی شوند، باید به دادگاه صلح ارجاع داده شوند. این ماده بیان می‌کند که در صورتی که در تصادفات، هیچ گونه عمدی در وقوع حادثه وجود نداشته باشد و فقط خسارت به اموال یا بدن فرد زیان‌دیده وارد شود، این پرونده‌ها به دادگاه صلح ارسال می‌شوند تا رسیدگی به آن‌ها صورت گیرد.
در دادگاه صلح، قاضی به بررسی مدارک و شواهد می‌پردازد و در نهایت حکمی برای جبران خسارت صادر می‌کند.
شکایت از راننده مقصر در تصادفات با خسارت جرحی
اگر تصادف منجر به جرح شود، مراحل قانونی خاصی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. در این شرایط، شما باید به دادگاه صلح مراجعه کرده و پرونده را تشکیل دهید. برای این نوع از تصادفات، همراه داشتن کروکی تصادف الزامی است. علاوه بر پرداخت دیه، ممکن است مجازات‌های دیگری نظیر جزای نقدی نیز برای راننده مقصر در نظر گرفته شود. مراحل شکایت در این موارد شامل مراحل زیر است:
- تشکیل پرونده در دادگاه صلح
- ارائه مدارک ضروری مانند بیمه‌نامه و نامه پزشکی قانونی
- بررسی اصالت بیمه نامه توسط مقام قضائی
- در صورت نیاز ارجاع پرونده به کارشناس جهت بررسی
- دریافت نظر نهایی پزشکی قانونی
- صدور حکم نهایی توسط دادگاه
- نحوه رسیدگی تصادفات
شکایت از راننده مقصر در تصادفات منجر به فوت
در صورتی که تصادف منجر به فوت فردی شود، راننده مقصر به مجازات‌های خاصی محکوم خواهد شد. اگر تصادف ناشی از سرعت غیرمجاز، نقص فنی خودرو، تردد در مکان‌های ممنوعه یا رانندگی در حالت مستی باشد، این حادثه به عنوان قتل غیرعمد شناخته خواهد شد. در چنین شرایطی، مجازات قصاص اعمال نمی‌شود و پرداخت دیه به اولیای دم کفایت می‌کند.
هزینه شکایت تصادف
این هزینه‌ها علاوه بر ، شامل هزینه‌های مرتبط با دادخواست‌های کتبی ، اعتراضات غیابی و متقابل، اعتراض شخص ثالث، تجدیدنظر و هزینه‌های مربوط به وکالت‌نامه و برگه‌های اجرایی و هزینه کارشناس رسمی دادگستری می‌شود.
روش‌های دریافت خسارت تصادف بدون حضور مقصر و بدون کروکی
اگر تصادفی رخ دهد و نیاز به دریافت خسارت باشد، ممکن است در برخی مواقع راننده مقصر در محل بیمه حضور نداشته باشد. در گذشته، برای دریافت خسارت، حضور هر دو طرف در شرکت بیمه الزامی بود، اما با توجه به تغییرات جدید در فرآیندهای بیمه، حالا این امکان فراهم شده که بدون نیاز به حضور راننده مقصر و حتی بدون کروکی، خسارت خود را دریافت کنید.
دریافت خسارت بدون حضور مقصر
با توجه به تغییرات در قوانین بیمه، فرد زیان دیده می‌تواند خسارت خود را بدون نیاز به حضور مقصر در محل بیمه دریافت کند. این اقدام با توافق میان بیمه مرکزی، پلیس راهور جمهوری اسلامی و سندیکای بیمه‌گران ایران به مرحله اجرا درآمده است. بنابراین، نیازی به حضور فیزیکی راننده مقصر نیست و خسارت به‌صورت سریع و بدون مشکل پرداخت می‌شود.
شرایط دریافت خسارت بدون کروکی:
اگر خسارت مالی ناشی از تصادف به حدی باشد که ارزش آن کمتر از سقف معین در بیمه‌نامه باشد، شما می‌توانید حتی بدون داشتن کروکی تصادف، خسارت خود را از بیمه دریافت کنید.
این فرآیند در صورتی امکان‌پذیر است که مبلغ خسارت زیر سقف تعیین‌شده توسط شرکت بیمه باشد. به‌عنوان مثال، شرکت‌های بیمه سقف‌هایی مشخص نموده برای خسارت‌های بدون کروکی تعیین کرده‌اند.
در چنین شرایطی، برای دریافت خسارت بدون کروکی، ضروری است که هر دو طرف به‌طور توافقی در فرآیند پرداخت خسارت همکاری کنند.
مدارک لازم برای دریافت خسارت بدون کروکی:
برای دریافت خسارت در صورت عدم وجود کروکی، باید مدارک زیر را تهیه کنید:
- بیمه نامه معتبر:هم برای مقصر و هم برای زیان‌دیده.
- گواهینامه رانندگی:برای هر دو طرف
- مدارک شناسایی مانند کارت ملی و شناسنامه: برای هر دو طرف.
- گزارش پلیس یا سایر مستندات قانونی:
- در صورت لزوم، پلیس باید در صحنه حادثه حاضر شده و گزارش تصادف را ثبت کند.
- فاکتورهای تعویض قطعات (در صورت وجود): در صورتی که قطعات خودرو آسیب‌دیده تعویض شوند، فاکتور رسمی تعویض باید ارائه شود.
دریافت خسارت از راننده مقصر:
برای دریافت خسارت از مقصر، ابتدا کارشناس پلیس راهور باید مقصر را مشخص کند.
در صورتی که راننده مقصر تقصیر خود را بپذیرد و تصادف مالی باشد، معمولاً یک کروکی سازشی تنظیم می‌شود و طرف غیرمقصر با مراجعه به بیمه‌گر شخص ثالث می‌تواند خسارت خود را دریافت کند.
اما در مواردی که راننده مقصر تقصیر خود را نپذیرد یا حادثه منجر به جراحت یا فوت شود، کروکی غیرسازشی توسط پلیس تهیه می‌شود. در این حالت، دریافت خسارت و دیه به تایید و امضای مقصر در کلانتری یا مرجع قضائی نیاز دارد. اگر راننده مقصر تقصیر خود را نپذیرد، فرایند دریافت خسارت به شکایت قانونی و پیگیری قضائی منتهی می‌شود.
عدم پرداخت خسارت توسط مقصر:
در برخی شرایط، فرایند دریافت خسارت به‌ویژه در تصادفات جانی و مالی ممکن است پیچیده‌تر شود. این شرایط به شرح زیر است:
1. فرار راننده مقصر از صحنه تصادف:
اگر راننده مقصر از محل تصادف فرار کند، با استعلام تصاویر دوربین‌های مداربسته و شهادت شاهدان عینی می‌توان اصالت حادثه را اثبات کرد.
2. عدم پذیرش تقصیر توسط راننده مقصر:
در صورتی که راننده مقصر از پذیرش تقصیر خود امتناع کند و گواهی مربوطه را تایید نکند، کروکی غیرسازشی پلیس می‌تواند به‌عنوان مدرک معتبر برای اثبات اصالت حادثه استفاده شود.
3. عدم اعتبار بیمه‌نامه شخص ثالث مقصر:
اگر خودرو مقصر در زمان تصادف بیمه‌نامه معتبر نداشته باشد، شرکت بیمه هیچ‌گونه تعهدی برای پرداخت خسارت ندارد، حتی اگر تقصیر راننده مشخص شود.
4. خسارت بیش از تعهدات بیمه‌نامه:
اگر خسارت به بیش از سقف تعهدات بیمه‌نامه برسد، بیمه‌گر تنها تا سقف تعهد خود خسارت را پرداخت می‌کند و مابقی خسارت باید توسط مقصر پرداخت شود.
باتوجه به موارد گفته شده در صورتی که یکی از شرایط بالا رخ دهد و مقصر خسارت را پرداخت نکند، زیان‌دیده می‌تواند با ارائه شکایت به مراجع قضائی و پیگیری‌های قانونی، خسارت خود را از راننده مقصر دریافت کند. برای این کار، فرد باید مدارک و مستندات لازم مانند کروکی، گزارش پلیس و شواهد دیگر را جمع‌آوری کرده و روند قانونی را طی کند.
با توجه به اینکه تصادفات رانندگی می‌توانند انواع مختلفی از خسارت‌ها را ایجاد کنند، فرآیند دریافت خسارت در هر کدام از این موارد می‌تواند متفاوت باشد. مهم‌ترین نکته این است که زیان‌دیده باید فوراً اقدامات لازم را انجام دهد، اعم از گزارش به پلیس، تهیه مدارک معتبر و مراجعه به بیمه یا مراجع قضائی برای پیگیری خسارت.
- نحوه رسیدگی تصادفات
پرسش و پاسخ متداول درباره تصادفات
1. چه زمانی می‌توان بدون حضور مقصر خسارت تصادف را دریافت کرد؟
در گذشته، برای دریافت خسارت از بیمه نیاز به حضور راننده مقصر بود، اما با تغییرات جدید در قوانین، فرد زیان‌دیده می‌تواند بدون حضور مقصر نیز خسارت خود را دریافت کند. این امکان به‌ویژه برای خسارات مالی با مبلغ کمتر از سقف معین بیمه‌نامه (مثلاً ۲۰ میلیون تومان) فراهم است. همچنین، این اقدام با تایید و توافق بیمه‌گر و تحت شرایط خاصی انجام می‌شود.
2. اگر مقصر از صحنه تصادف فرار کند، چگونه می‌توان خسارت را دریافت کرد؟
در صورتی که راننده مقصر از محل حادثه فرار کند، زیان دیده می‌تواند با استعلام تصاویر دوربین‌های مدار بسته و شهادت شاهدان عینی، اصالت حادثه را اثبات کند. در این شرایط، پلیس کروکی غیرسازشی تنظیم کرده و مراجع قضائی برای پیگیری و دریافت خسارت از راننده مقصر اقدام خواهند کرد.
3. در صورتی که راننده مقصر تقصیر خود را نپذیرد، چه باید کرد؟
اگر راننده مقصر تقصیر خود را نپذیرد، پلیس باید کروکی غیرسازشی تهیه کند. این کروکی به‌عنوان مدرک معتبر در مراجع قضائی استفاده می‌شود و فرآیند دریافت خسارت می‌تواند از طریق شکایت و پیگیری‌های قانونی ادامه یابد. در این حالت، ممکن است نیاز به تایید و امضای گواهی تقصیر توسط مقصر در مراجع قضائی باشد.
نتیجه‌گیری
تصادفات رانندگی می‌توانند منجر به خسارات مالی، جانی یا حتی فوت شوند که در هر کدام از این موارد، دریافت خسارت و پیگیری قانونی به یک فرآیند پیچیده تبدیل می‌شود. اگرچه برخی از تصادفات به راحتی از طریق بیمه قابل حل هستند، اما در مواقعی که راننده مقصر تقصیر خود را نپذیرد یا در مواقعی که خسارات به دلیل پیچیدگی‌های قانونی نیاز به پیگیری قضائی دارند، فرد زیان‌دیده باید اقدامات قانونی لازم را انجام دهد.
مراحل شکایت از راننده مقصر می‌تواند شامل تهیه کروکی، ثبت شکایت در مرجع قضائی، و پیگیری از طریق بیمه باشد. اما در بسیاری از موارد، به‌ویژه زمانی که روند قانونی دشوار و پیچیده می‌شود، مشاوره و کمک از یک وکیل متخصص می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تسریع فرآیند و اطمینان از گرفتن حق قانونی فرد زیان‌دیده ایفا کند.
بنابراین، برای جلوگیری از پیچیدگی‌های احتمالی و کاهش مشکلات در فرآیند شکایت از راننده مقصر، توصیه می‌شود که در صورت بروز تصادف، با یک وکیل با تجربه در زمینه حقوقی تصادفات مشورت کنید. این اقدام می‌تواند به شما کمک کند تا حقوق خود را به‌طور کامل دریافت کنید و روند پیگیری قانونی را به‌صورت مؤثر و سریع انجام دهید.
